Hoor de engelen zingen de eer Hoor de engelen zingen de eer
Ere zij God in de hoge
Vrede op aarde
In de mensen een welbehagen.
Hét ‘Ere zij God’ is niet weg te denken uit onze
Kersttraditie. Als dat niet is gezongen, dan is het
geen Kerst geweest. En het moet als afsluiting van
de dienst en daarbij gaat iedereen staan. Persoonlijk
zou ik het een prachtig ‘Glorialied’ vinden na het ge-
bed om ontferming. Tijdens de weken van Advent is
de liturgie sober en wordt het ‘gloria’ achterwege
gelaten om het des te feestelijker te kunnen zingen
op de grote feestdag. Wat mij betreft passend in het
begin van de dienst, maar dat alleen al voorstellen is
vragen om moeilijkheden. Ik vroeg mij af waar het
lied eigenlijk vandaan komt.
Het lied verscheen voor het eerst in 1857 in de zang-
bundel ‘Het nachtegaaltje’ onder de titel ‘Kerstlied’.
Deze bundel werd samengesteld door Isaac Bikkers,
die het lied hoogstwaarschijnlijk gevonden heeft in
een veel oudere bundel die verloren is gegaan. Bik-
kers heeft erbij gezet dat de Pruisische musicus en
predikant Albert Schultz (1692-1763) de muziek
heeft gecomponeerd. Begin twintigste eeuw nam
Johannes de Heer het lied op in zijn bundel (1916)
en ook werd het opgenomen in de bundel ‘Kun je
zingen, zing dan mee’ (1906). Hierdoor kreeg het lied
grote bekendheid en in de jaren dertig van de vorige
eeuw werd het ook opgenomen in officiële zangbun-
dels van diverse Nederlandse kerkgenootschappen.
Tot op de dag van vandaag is dit hét Kerstlied dat
niet kan ontbreken bij iedere viering rondom Kerst.
Maar wat zingen de engelen nu eigenlijk? Met ande-
re woorden, wat zingen wij als wij het ‘Ere zij God’
zingen in navolging van de engelen tijdens de nacht
van Jezus’ geboorte?
Eerst is daar die ene engel bij de herders om hen te
vertellen wat voor bijzonders er gebeurd is zo vlak
bij hen, terwijl zij hier in het donker van de nacht bij
elkaar zijn. Deze engel verkondigt hen grote blijd-
schap over een geboorte die heeft plaatsgevonden.
En om de verrassing compleet te maken en de bood-
schap volkomen duidelijk verschijnen ineens een he-
leboel engelen, een heel leger van engelen. In vol-
maakte harmonie en eenheid hebben ze samen
maar één doel, namelijk dit blijde nieuws verkondi-
gen. En wat proclameren zij dan met hemelse klan-
ken?
Alle heerlijkheid en ere zij aan God, Hij is te prijzen
boven alles! Dat is de werkelijkheid waar zij deel van
uitmaken, waar ze vandaan komen. In de hemel, in
de hoge is dat de altijddurende werkelijkheid dat
God alle eer krijgt. Maar nu is die hemelse werkelijk-
heid ook op aarde neergedaald. Nu kan de Here God
alle eer krijgen in de hemel én op aarde. Ons wil ver-
zoenen met zichzelf. Vrede in het hart, vrede tussen
mensen. Niet omdat wij dat als mensen verdiend
hebben, maar omdat Gods welbehagen ons zoekt en
ons uitkiest. In de mensen een welbehagen, want
God is naar ons toegekomen. Het welbehagen gaat
volkomen van God uit en is genade voor de mensen.
En omdat God in zijn welbehagen ons heeft opge-
zocht en ons vrede wil geven, kunnen wij vrede vin-
den. Voor onszelf, doordat we mogen weten dat
God van ons houdt. En vrede met elkaar, omdat we
voor God allemaal gelijk zijn. Namelijk mensen die
genade nodig hebben en die genade is ons deel ge-
worden nu Jezus geboren is. En wie leeft volgens het
gebod: Heb God lief boven alles (Ere zij God) en heb
je naaste lief als jezelf (Gods welbehagen is vrede op
aarde voor alle mensen en voor mij). Dan is het zin-
gen van het ‘Ere zij God’ goed nieuws dat heel de
wereld moet horen en zien. Zing en leef het uit deze
Kerst!

 
terug