Stilte Stilte
In het boek ‘Uitverkoren’ van Chaim Potok, een Joodse schrijver, gaat het over twee hoogbegaafde jongens die met elkaar in contact komen. De ene jongen, Reuven ontdekt dat de vader van zijn vriend niet met hem spreekt. Hij vraagt dan aan zijn vriend Danny: ‘Hoe krijg je het voor elkaar?’ ‘Hoe krijg ik wat voor elkaar?’ ‘Hoe verdraag je dat zwijgen?’ Hij antwoordde niet, maar zijn gezicht verstrakte. ‘Ik vond het afschuwelijk’, zei ik. ‘Hoe verdraag je dat? Ik zou er denk ik, gek van worden’. ‘Nee, dat zou je niet’, zei Danny zacht, ‘je zou ermee leren leven’. ‘Ik zal maar niet zeggen hoe ik over je vader denk’, reageerde Reuven. ‘Hij is een groot man’, zei Danny, ‘hij heeft er vast een reden voor’. ‘Ik vind het idioot en sadistisch’, zei ik bitter. ‘En ik mag je vader helemaal niet’. Hij bleef een hele tijd zwijgen. Zijn ogen keken glazig, zijn blik naar binnen gekeerd. ‘Het is mogelijk om naar de stilte te luisteren, Reuven. Ik ben erachter gekomen dat je naar de stilte kunt luisteren en ervan kunt leren. Het heeft zijn eigen kwaliteit en dimensie. Soms praat de stilte tegen mij. Voor mij leeft de stilte. Ze spreekt en ik kan haar horen. Je moet er naar willen luisteren, dan hoor je het pas. Stilte heeft een vreemde, mooie structuur. Ze spreekt niet altijd. Soms – soms huilt ze en kun je de pijn van de wereld erin voelen. Dan doet het pijn om ernaar te luisteren, maar je moet wel’.

Uiteindelijk, aan het eind van het boek, legt Danny’s vader aan Reuven uit waarom hij niet met zijn zoon spreekt. De vader zegt dan: ‘je zult het niet begrijpen, wellicht nooit begrijpen en mij misschien erom haten, maar toen mijn Daniël vier jaar oud was, zag ik hem een verhaal lezen. Ik werd bang, hij las het verhaal niet, hij verzwolg het. Maar het raakte hem niet. Mijn vier jaar oude Daniël, had geen ziel. Hij was alleen een groot brein in een lichaam zonder ziel. Je moet weten, het hart spreekt door middel van de stilte. Men leert van de pijn van anderen door zelf te lijden … door in je eigen hart te kijken en je eigen ziel te vinden. Het is belangrijk te weten wat pijn is … want dat vernietigt onze zelfingenomenheid, onze arrogantie, onze onverschilligheid tegenover anderen. Ik keek naar mijn Daniël toen hij vier jaar oud was en zei tegen mezelf: Hoe kan ik dit verstand leren wat het is om een ziel te hebben? Hoe kan ik dit verstand leren om te begrijpen wat pijn is? Hoe kan ik hem bijbrengen andermans lijden te willen dragen? En hoe kan ik dat doen, zonder dat mijn zoon Adonai, de Koning der wereld en Zijn wetten de rug toe keert? En ik zweeg tegen mijn zoon. Daardoor leerde hij om zelf antwoorden te vinden. Hij leed en leerde te luisteren naar het lijden van anderen. In de stilte die tussen ons bestond, begon hij het huilen van de wereld te horen’.
 
Dit verhaal zou een gelijkenis kunnen zijn, een uitleg over waarom God niet gemakkelijker te vinden en te horen is. God kan spreken, maar vaker nog: God kan zwijgen. Hij nodigt ons uit om te luisteren in de stilte en zo onze ziel te ontwikkelen. Ons in te spannen om iets van Hem te vernemen. In de stilte zal onze ziel kunnen opbloeien. De stilte lijkt dus iets dat we niet moeten zien te vermijden, maar juist datgene dat we zouden moeten zoeken, omdat het onze ziel oplaadt en doet groeien. Oefenen in stil zijn, en misschien horen we dan Gods fluisterstem in onze ziel.

Wil je meer lezen over de stilte van God? Reinier Sonneveld heeft er een boek over geschreven: ‘De stilte van God, waarom geloven moeilijk is’.

Rixt de Boer
 
terug